Een bevallingstrauma komt schrikbarend veel voor. Er is zelfs een aanzienlijk aantal vrouwen die aan hun baring niet alleen een kind, maar ook PTSS over houden. Gezellig, zo in de kraamweek.

Rechten hebben we allemaal. Het recht als barende valt onder het patiënten recht. Allemaal redelijk duidelijk omschreven in het wetboek. Gaan we zo verder op in.

Eerst even dit. Hoe loop je zo’n bevallingstrauma nu op? Ik werk toevallig veel met vrouwen die zo’n trauma hebben en er valt iets op. De medische heftigheid van een bevalling is een slechte voorspeller van een trauma. De meest bloederige spoedkeizersnede kan een positieve ervaring blijken en de, vanuit een medisch oogpunt gezien, makkelijkste baring kan een trauma achterlaten.

Blijkt dat er een best duidelijk verband is hoor. Controle, of beter gezegd, het verlies daarvan. Controleverlies is in bijna elke situatie een goede voorspeller van een trauma en bij een bevalling al helemaal. Het is namelijk nog best intiem, zo’n kind uit je vagina duwen.

Ik vergelijk het altijd maar met seks. Leuke bezigheid, over het algemeen. Iedereen doet het weer anders. De een wordt graag vastgebonden en de ander liever met tedere kusjes overspoelt. Hoe je seks hebt maakt niet uit, wel of je instemming geeft met de gebruikte methode.

De andere kant van seks is namelijk een verkrachting. Wat er precies gebeurt maakt niet uit, al is de verkrachter nog zo lief. Zonder toestemming is het een traumatische gebeurtenis.

Zo werkt het ook met een bevallingstrauma. Keizersnede of rustig in bad, het komt uiteindelijk neer op toestemming. Op het eigenaarschap wat je hebt over jouw lichaam en of dat geschonden wordt.

Ik zei het net al, je rechten zijn eigenlijk heel duidelijk. Geen enkele medische handeling mag gebeuren zonder informed consent. (Bestaat geen goede vertaling voor dus we gaan even met de Engelse term.)

Als je een kapotte knie hebt, ga je naar een arts die je informatie geeft over je knie en over eventuele behandelingen. Die arts kan je vertellen wat haar voorkeur heeft maar jij kiest of ze gaat opereren of dat je liever de fysio probeert. Bij een bevalling is dat niet anders. Misschien is er meconium gezien in het vruchtwater. De verloskundige of gynaecoloog hoort je dan te informeren over dat verschijnsel en de mogelijke gevolgen, om daarna de behandel methodes voor te leggen en te wachten op jouw instemming. Gebeurt in de praktijk niet helaas. “Och mevrouwtje. De baby heeft wat gepoept, dat betekent dat we nu naar het ziekenhuis gaan.” Hoor jij de informatie of toestemming? Ik niet.

Overigens wordt het niet anders omdat er een baby in je zit. Je kan niet gedwongen worden om een behandeling te ondergaan, ook niet als het leven van een ander op het spel staat. Anders zou iedereen verplicht bloed moeten doneren, of een nier afstaan.

Hier kan je wat meer lezen over dat recht. Beetje droog maar wel de moeite waard.

“Ja, ho eens even!” Hoor ik je al roepen. “Mooi niet dat ze mij zomaar een behandeling aandoen. Hoe zit dat dan met al die trauma vrouwen? Gaven die gewoon op?”

Natuurlijk niet. Het probleem zit em vooral in dat stukje over informed. Dat ze geen toestemming vragen is erg genoeg maar daar kan je soms nog tegenin. (Nee, niet altijd. Ik heb de droeve taak om je mede te delen dat in ons huidig Nederland het maar al te gewoon is om een behandeling af te dwingen op een protesterende patiënt. Dat wil zeggen, op de afdeling gynaecologie.)

De meeste vrouwen gaan er helemaal niet tegenin omdat ze geen, onvolledige of onjuiste informatie krijgen. Neem dat meconium nog eens. Als je te horen krijgt dat je baby nu in gevaar is en ze gaan ‘helpen’ dan snap ik best dat je daarin meegaat. Wie wil nu dat een baby in gevaar en niet geholpen wordt. Zie je het al voor je? Dat je kind aan het verdrinken is en je tegen de strandwacht zou zeggen dat ie niet hoeft te helpen?

Het ‘gevaar’ tijdens een baring is niet hetzelfde als dat verdrinkende kind. In het water is het duidelijk, als je niets doet kan je straks een klein kistje uitzoeken. In een buik is het allemaal niet zo helder. Een foetus poept soms uit stress, dat is niet fijn. Waarom is die stress er? Is er iets mis? Soms is de poep er gewoon omdat de darmen rijp zijn. Je kan het verschil een beetje zien door naar de samenstelling te kijken en de zwangerschapsduur in acht te nemen maar zeker weten doe je het niet.

Even bruut gezegd: de kans op een dood kind gaat van 0.03% naar 0.15% bij meconium houdend vruchtwater. Dat is een flinke stijging maar de absolute kans is nog steeds laag. Er is geen duidelijk levensgevaar en geen behoefte aan een stoere lifeguard actie.

Maar ja, als je dat zo duidelijk zegt dan krijg je allemaal van die opstandige vrouwen die het met je oneens zijn. Vervelend wel.

Komen we bij wat in mijn mening de kern is van het hele probleem. De mythe dat de moeder haarzelf te allen tijde hoort op te offeren voor haar kind. Ik hoor het wel eens als ik duidelijke cijfers geef. “Het maakt niet uit hoe klein de kans is, alles wat uitmaakt is een gezond kind.”

Dat is een hele gevaarlijke gedachtegang. Om het maar weer even in een vergelijking te trekken: Zodra je de deur uitstapt heb je al een kans van 0.03% op een dodelijk verkeersongeluk. Moet je dan maar binnen blijven? We snappen allemaal dat je als verzorger van een kind heel snel heel ongelukkig wordt als je thuis ingepakt in bubbeltjesplastic zit.

Als je naar dat ziekenhuis gaat met meconium houdend vruchtwater wordt de kans op onnodige interventies heel groot. De kans op controleverlies ook en daarmee een bevallingstrauma. Hoeveel moeders moeten een leven lang pijn hebben, fysiek en mentaal, om een enkel kind te redden? Waarom accepteren we het risico van naar Aruba vliegen om een leuke vakantie te hebben, maar niet het risico van een vrouw een keuze geven?

De lichamelijke en geestelijke gezondheid van moeders is belangrijk. Als ouder, omdat je niet voor een kind kan zorgen als je gebroken bent, maar ook gewoon als mens. Een vrouw is geen slechte moeder als ze ook aan haar eigen welzijn denkt. Waarom zien we dat toch zo? Waarom denken we toch dat al die opstandige moeders egoïstisch zijn?

De wetgeving is er al, daar schort het niet aan. Punt is dat zwangeren vaak niet weten welke rechten ze hebben. Gek genoeg wordt dat niet uitgelegd bij het eerste consult. (Waarom toch niet?)

Natuurlijk hoop ik op een generatie zorgverleners die de rechten van hun patiënten respecteren, maar ik heb weinig zin om er lijdzaam op te zitten wachten. Even heel hard gesteld; dat is alsof je verwacht dat de suiker industrie zichzelf gaat reguleren. Gebeurt niet want ze hebben er geen belang bij.

Wat nu als elke zwangere vrouw kennis heeft van haar rechten? Recht op keuze en informatie. Haar recht om nee te zeggen. Dan zou bevallingsland er heel anders uit zien en een bevallingstrauma veel zeldzamer zijn. Een paar van ons kunnen ze dwingen, maar niet iedereen.

De boodschap verspreiden is lastig. De stereotypen van “dokter weet raad” en “alles voor een gezond kind” zitten heel diep ingebakken. Toch is informatie verspreiden het beste wat we, mijns inziens, kunnen doen.

Hier is een leuke flyer. Staat een methode op om je eigen keuzes te maken in medische situaties. De BRAINS methode. (Geen zombies, beloofd.)

De Geboortebeweging is een stichting waar ik nogal bij betrokken ben. Je kan eens de link naar hun website delen.

Of je deelt dit artikel, of deze. Wie weet welke zaadjes je zaait.

Verder lezen?

Vrouwen krijgen de schuld van hun slechte bevalling.

Bevalt het?

De dokter weet raad! Maar is dat wel zo?

The post Het verhaal van patiënten rechten en een bevallingstrauma. appeared first on DolleMoeder.