Ik hoor nog wel eens ouders zeggen dat hun jonge kind een “slechte slaper” is. Dat kan, die bestaan, ik ben er zelf eentje. Maar in dit geval blijkt vrijwel altijd dat het kind eigenlijk helemaal geen slechte slaper is maar gewoon een jong kind. Dus had ik het idee om op een rijtje te zetten wat allemaal normaal slaapgedrag is voor jonge kinderen.

Eerst even een disclaimer. Dat het gedrag van jouw kind normaal is betekent niet dat het makkelijk voor je is en ook niet dat je er niets aan kan of moet doen. De manier waarop wij als soort leven is namelijk niet normaal. We horen in stamverband lief, leed en gebroken nachten met elkaar te delen. Een gezin is teveel werk voor maar twee (of zelfs een enkele) volwassene. Soms moet je roeien met de riemen die je hebt, in je eentje, midden in de nacht, op een grote boot, met een gebroken roeispaan….ok, je snapt het idee wel.

De onderwerpen die ik wil behandelen zijn:

Mocht je haast hebben; dit is allemaal normaal gedrag. Geen zorgen maken, gaat vanzelf over, ongeacht wat je schoonmoeder, buurvrouw of het consultatiebureau zegt.

We hebben vaak het beeld dat brave kindjes om zeven uur ’s avonds zoet naar bed gaan. Schattig idee, maar daar klopt mooi niets van. Het is nergens op gebaseerd. Nou ja, niet op enige biologische, psychologische of sociologische waarheid. Wel op een raar cultureel idee dat kinderen de ouders niet tot last mogen zijn.

Natuurlijk bestaan er kinderen die strak na Sesamstraat omvallen, maar zeker tussen de één en drie jaar zit de beruchte laat naar bed fase. Die kinderen blijven nog wel eens net zo lang op als jij. Is niet erg, ze krijgen echt wel genoeg slaap. Als het dutje overdag wegvalt en de wekker in de ochtend vroeg gaat krijg je je avond weer terug. Nou ja, de meeste avonden dan. Ok, sommige, sommige avonden kan je op de bank zitten. Beloofd.

Dit vind ik eigenlijk de raarste van allemaal. We vinden het doodnormaal om een baby met allerlei lichaamsfuncties te helpen. Niemand die zegt dat een kleintje wat nog niet de eigen boterham smeert een slechte eter is, maar als ze niet zonder hulp in slaap vallen worden ze slechte slaper genoemd.

Het is normaal dat een kind de eerste jaren hulp nodig heeft om de weg naar dromenland te vinden. De borst is daar uitermate geschikt voor. Daar zitten namelijk stofjes in die een kind tevreden en slaperig maken. Goh…waar zou dat nou voor zijn?

Maar ook wiegen, zingen, lopen, dragen of wat je ook doet is normaal. Ik garandeer je dat ze uiteindelijk zelf naar bed lopen. Geen puber die nog in de draagdoek moet.

Nog zo’n leuke. Het concept dat een baby per dutje minstens een uur of twee moet slapen. Geen idee wie dat verzonnen heeft maar het slaat echt nergens op.

Nogmaals, natuurlijk zijn er kinderen die vanzelf lang tukken. Prima, mits aan een paar voorwaarden is voldaan. (Niet ingebakerd, ouder dichtbij, geen slaaptraining.) Maar de snelle slapers zijn ook oké.

Iedereen heeft een slaapcyclus. Daarmee bedoelen we de verschillende slaapfases die je doormaakt. Als je klaar bent met het rijtje heb je een cyclus volbracht. Bij een volwassene duurt dat ongeveer anderhalf à twee uur. Bij een pasgeboren kind ongeveer veertig minuten. Na zo’n cyclus word je half of helemaal wakker.

Bij dutjes is het heel gewoon als een baby na èèn slaapcyclus klaar is. Dat hoeft niet precies veertig minuten te zijn, iedereen is anders. Drie keer een half uurtje per dag slapen is net zo goed als één keer anderhalf uur. En nu niet gaan miepen als jouw kind twee van die korte dutjes doet. Het is een voorbeeld, in principe kan je een baby de slaap zelf laten regelen.

Zelfde verhaal, weer die slaapcycli. Een baby die in lichte slaap verkeert (wat een aantal keer per nacht gebeurt) heeft jouw hulp nodig om weer in diepe slaap te komen. Jij bent volwassen en draait je gewoon om. Mogelijk herinner je je niet eens meer dat je (half)wakker bent geweest. Een baby of jong kind kan dat nog niet. Die maken een tussenstop via borst, fles of knuffels.

Ook dat is heel normaal, zo normaal zelfs dat we er trucjes voor geëvolueerd hebben. Borstvoedende en samen slapende moeders komen vaak automatisch in hetzelfde slaapritme als hun kind. Dat je dus allebei tegelijk in die ondiepe slaap fase zit. Komt bij dat zowel moedermelk drinken als de dispenser zijn je slaperig maakt. Zo zakken jullie makkelijk weer weg.

Dat allemaal gezegd hebbende; een kind wat vaak wakker wordt ’s nachts kan wel kneiter zwaar zijn. Wij zijn de waakzame slaap, die eigenlijk de norm is voor onze soort, vergeten. We hebben aangeleerd dat alleen acht uur coma goed is en verder niets. Klopt weinig van, maar het is een heel proces om jezelf weer een ander slaapritme aan te leren.

Ook wil ik herhalen dat je dit niet alleen hoort te doen. Aan twee tot vier voedingen per nacht kan je wennen. Maar die elk-uur fase is veel te zwaar in je eentje. Dan hoor je overdag bij te slapen terwijl je stamgenoot voor de kleine zorgt.

Vrijwel elke ouder kent deze wel; kinderen die midden in de nacht ineens klaarwakker zijn. Daar sta je dan met je wazige hoofd, in de woonkamer, met een kind wat per se een puzzel wil maken. Zelfs dat is normaal gedrag, echt waar. Oké, het is ontzettend ouderwets, maar vroeger zeer in de mode.

Voor dat er kunstmatig licht was waren de nachten een stuk langer en een stuk rustiger. Er zijn vrij veel aanwijzingen dat mensen in twee delen sliepen, eerste slaap en tweede slaap werd dat genoemd. Hier lees je daar meer over, absoluut fascinerend.

Wat jouw kind doet is een terugval naar dat instinctieve gedrag. Kan je niet veel mee wanneer je in het maanlicht beneden zit, maar goed, in ieder geval de geruststelling dat jouw kleine geen monster is ofzo.

Hou de kamer zo donker mogelijk, hou de activiteit rustig en wissel af met een partner als het vaker gebeurt. (Ik besef me dat niet iedereen die luxe heeft en dat vind ik heel erg. Als ik kon kwam ik je persoonlijk helpen.) Meestal verdwijnt het gedrag vanzelf weer. Mijn escape als ik het echt niet meer trok was een filmpje opzetten en er naast slapen (oké, doezelen, maar beter dan niets). Een scherm verlengt wel de tijd dat ze wakker blijven, maar het is beter dan een kind uit het raam gooien. (Dat is een grapje! Niemand doet dat echt…we denken er alleen soms aan…heel even..en hebben er dan meteen spijt van.)

De nacht is gevaarlijk. Of nochtans, dat was het gedurende het grootste deel van onze evolutie. Baby’s zijn nog niet up to date met de laatste ontwikkelingen. Huizen, verwarming en de afwezigheid van roofdieren enzo. Eenzaam in de nacht zijn ze heel letterlijk doodsbang.

Daarbij hebben ze nog gelijk ook. Zelfs in onze moderne slaapkamers is het niet veilig voor een kind alleen. Een kind wat haar temperatuur en bloedsuikers nog niet zelf kan reguleren. Een kind wat een warme deken nog niet af kan schoppen en bij misselijkheid niet zelf een emmer kan pakken. Een kind wat een nog onvolwassen ademhalingscentrum heeft en dus zonder de externe prikkel van een volwassen ademhaling ineens kan ophouden met die enigszins belangrijke activiteit.

Onze jongen weten heel goed waar ze veilig zijn; in de armen van een ouder. Ja, ook bij dutjes. Een baby die alleen maar knuffelend wil slapen heeft het heel goed gezien. Natuurlijk snap ik dat dat lastig kan zijn. Als je zelf slaapt gaat het wel, maar overdag en in de vroege avond heb je ook nog andere dingen te doen.

Probeer prioriteiten te stellen. De was is dat niet. Waar je niet onder uit komt (oudere kinderen of je eigen mentale gezondheid bijvoorbeeld) is goed op te lossen met een draagdoek. Of maak een veilige slaapplek in de woonkamer. Dan kan je die serie kijken met je kind naast je. (Let op! Een bank is geen veilige slaapplek voor een baby. Ook niet als je er bij bent.)

Al het bovenstaande gedrag is totaal normaal, gezond en vaak zelfs nuttig. Als een vuistregel kan je er van uitgaan dat een blij kind wat goed ontwikkelt geen problemen heeft. Nogmaals, ook heel normaal slaapgedrag kan kneiterzwaar zijn voor de ouders. Het grote verschil zit hem in de aanpak. In de bovenstaande gevallen kan je beter je eigen verwachtingen en omstandigheden aanpassen. Heel kort door de bocht, laat de consultatiebureau ideeën los en regel hulp zodat je bij kan slapen. Lang door de bocht lees je hier.

Dan zijn er ook kinderen die echt slecht slapen. Vrijwel altijd gekenmerkt door huilen. Kinderen die duidelijk wel willen slapen, maar dat niet kunnen. Die pijn hebben of een ander ongemak. Ik wil daar een stuk over schrijven, sterker nog, ik ga daar een stuk over schrijven, maar niet nu. Dat verdient meer aandacht dan een korte paragraaf.

Het komt er op neer dat in vrijwel alle gevallen het niet de kinderen zijn die slecht slapen, maar wij. Ten eerste omdat wij rare ideeën hebben over hoe slaap nu moet en ten tweede omdat wij door al onze moderne gewoontes ook echt slecht slapen. Dat is een geruststelling, er is namelijk niets mis met je kind, maar het is ook balen, want uiteindelijk zit je wel met je dooie hoofd aan de ontbijttafel.

Het is tijdelijk. Het gaat over. Ik durf zelfs te beweren dat je deze dagen gaat missen…als ze puber zijn…en tot ver in de dag in hun bed liggen meuren.

Welterusten.

The post Mijn kind is een slechte slaper! appeared first on DolleMoeder.