Vandaag wil ik het verschil uitleggen tussen veilige en onveilige hechting. Ook gaan we in op dat tè gehecht verhaal. Hoe zit dat nu en waarom krijg je als moeder de schuld?

De volgende zinnen heb ik zelf mogen aanhoren:

Herkenbaar? Zo ja, dan gok ik dat je een moeder bent. Alleen bij moeders schijnt het acceptabel te zijn om zoveel kritiek te geven. De gedachte die met opmerkingen zoals deze wordt uitgekotst is dat kinderen als een onwillig vogeltje uit het nest geduwd moeten. Een moeder die haar hart niet versteend is over beschermend en zal een afhankelijk kind creëren. Dan is je kind tè gehecht.

Een onveilige hechting is eigenlijk het proces, de uitkomst zijn hechtingsstoornissen. Ik ga daar nu kort door de bocht over zijn dus als je meer de diepte in wilt, kijk dan even hier. Kinderen die onveilig gehecht zijn reageren meestal door ofwel aan ouders/verzorgers/iedereen die lief is te gaan hangen ofwel alles en iedereen af te wijzen.

Als volwassenen worden dat mensen die zeer slecht of totaal niet in staat zijn om gezonde relaties aan te gaan. Het worden eenzame of wrede mensen, totdat ze de ellende uit hun jeugd verwerken. Bedroevend vaak komt dat moment nooit.

Die link die ik net gaf, kijk toch maar even. Onveilige hechting gebeurt wanneer ouders, beetje logisch, onveilig zijn voor het kind. Denk aan ouders die er niet of bijna niet zijn of een kind mishandelen. Boos worden, dreigementen, slaan. Nare dingen.

Nergens worden knuffels genoemd, een bed delen of lang borstvoeding krijgen. Dat zijn geen dingen die tot hechtingsstoornissen leiden. Niet tenzij ze onderdeel zijn van de mishandeling en dan nog ligt het meer aan de klappen, bij wijze van spreken.

Ik wil even een apart stukje praten over helikopter ouders. Want als mensen roepen dat kinderen te gehecht zijn, dan hebben ze het mijns inziens over de gevolgen van helikopter ouders en niet over een echte onveilige hechting.

Helikopter ouders zijn over beschermende ouders. Degene die alles voor een kind doen en ze behoeden van elk imaginair gevaar. Als gevolg kunnen die kinderen geen eigen zelfstandigheid ontwikkelen. Ze krijgen de constante boodschap dat ze vanalles niet kunnen en gaan daar in geloven. Dan kweek je inderdaad vrij snel heel afhankelijke kinderen en uiteindelijk volwassenen met een heel laag zelfbeeld.

Parentificatie is daar bijna het tegenovergestelde van. Het kind wordt als een soort volwassene behandeld inclusief hele volwassen verwachtingen. Bijvoorbeeld ouders die emotionele steun zoeken bij hun jonge kind, of ouders die verwachten dat een kind een huishouden draaiende houdt. Het gevolg hiervan zijn mensen die weliswaar uiterlijk zeer zelfstandig zijn maar innerlijk amper kunnen omgaan met hun eigen emoties.

Eigenlijk heel makkelijk. Als je uitgaat van de behoeften van je kind en daar aan voldoet, ontstaat er vanzelf een veilige hechting. Het idee is dat je zelf min of meer blanco bent en kijkt naar wat je kroost nu van je nodig heeft. Bijvoorbeeld nog wel een borst voor het slapen maar geen hulp meer bij het aankleden. Behoefte om uit het nest geduwd te worden hebben kinderen overigens nooit, ze vliegen helemaal zelf uit als ze daar klaar voor zijn. Dat je de stille overtuiging uitstraalt dat jouw nakomelingen capabele mensen zijn is dan wel weer handig.

Het probleem zit em een beetje in die behoeften. Kinderen kunnen het vaak niet heel verbaal uiten en wij hebben een aantal culturele gewoontes op ze geplakt die niet helemaal stroken met de werkelijkheid. Neem borstvoeding als voorbeeld. De normale zoogperiode van mensenkinderen is tussen de twee en zeven jaar lang. Ja echt, zeven jaar. Toch hebben we het idee dat ouders die hun kind langer dan, zeg, een jaar of wat, borstvoeding geven, het kind aan het dwingen zijn.

In het geval van borstvoeding kunnen we er redelijk wetenschappelijk naar kijken. We kunnen een soortnormale zoogperiode vaststellen in plaats van uit gaan van culturele gebruiken. Bij, zeg, samen slapen, is dat lastiger. Hoe oud moet een kind zijn voordat ie uit je bed moet zijn? Dat hangt van veel verschillende factoren af, onder andere hoe groot je huis is. Het idee dat iedereen een kamer over heeft is een westerse overtuiging. Hoeveel gezinnen wonen er niet samen in een hutje?

Het is niet altijd makkelijk om culturele gebruiken te onderscheiden van de inherente behoeften van een kind. Het vraagt een hoop leeswerk en een kritische blik naar binnen.

Komen we terug bij onze originele stelling. Wat ik namelijk wil met dit stuk is je wapenen tegen het onvermijdelijke commentaar. (Ja, onvermijdelijk. Het leuke van moeder zijn is dat je het toch nooit goed doet.)

Echt onveilig gehechte kinderen zie je, zeker als je weet waar je op moet letten. Het zijn kinderen met verontrustend gedrag. Het zijn niet de kinderen die lang aan de borst mogen, die lang naast de ouders mogen slapen en zeker niet de kinderen die geen gedwongen handje geven.

Mocht jouw kind overigens wel wat zorgelijk gedrag vertonen, misschien door een scheiding of andere nare omstandigheden, dan is de oplossing niet om wat er is aan veiligheid ook maar even weg te halen. Maar al te vaak wordt er van de moeder verwacht dat ze haar probleemkind van zich af duwt. Dan leert ie vast wel met andere kindje spelen.

Nee! Zo los je een onveilige hechting niet op! Dat doe je door veiligheid te bieden en geduld te hebben.

Met commentaar dat jouw kind te gehecht zou zijn, wordt er eigenlijk gezegd dat jouw opvoedstijl of het gedrag van jouw kind niet aan hun cultureel bepaalde verwachtingen voldoet. Dat is irritant als het een vreemde op straat is, maar mogelijk onveilig als het iemand is die dichterbij staat.

Het consultatieburo, een familielid of de juf op school kunnen meningen hebben die storend zijn voor jullie gezinsleven. Ze kunnen hun verwachtingen op jou gaan plakken, met eindeloze discussies of in het uiterste geval zelfs meldingen bij Veilig Thuis tot gevolg.

Ik heb helaas niet een enkele oplossing voor je. Misschien helpt dit artikel wat. Kort door de bocht; je moet niet alles uitleggen. “Nee” kan een prima antwoord zijn. In andere gevallen kom je wat moeilijker weg. Dan kan het goed zijn om te luisteren naar de zorgen die je over je heen krijgt. Ontvang de boodschap van de ander en laat vriendelijk doch ferm weten dat je de bezorgdheid waardeert maar jullie achter je keuzes staan.

Hopelijk helpt het om het commentaar te horen voor wat het is. “Jij voldoet niet aan mijn verwachtingen en dat vind ik vreemd.” Dat klinkt al veel minder als een oordeel. Het gaat namelijk over de ander en niet over jou.

Verder lezen?

Het verschil tussen een gezonde hechting en helikopter ouders.

Hechting tussen ouder en kind, kan het teveel?

Hoe kan je een kind leren slapen…en veters strikken.

The post Veilige vs onveilige hechting, oftewel, het afhankelijke kind. appeared first on DolleMoeder.