Slaapproblemen.

ooooohhhh boy…slaapproblemen. Van alle kinder kwesties is dit de meest slopende, een van de meest voorkomende, de meest besproken en de meest wanhopig makende van allemaal.

Omdat ik zo ondertussen bekend sta om mijn boude uitspraken, gooien we er maar meteen eentje in:

Waar een gezin een slaapprobleem heeft ligt dat in 90% van de gevallen aan de ouders en niet aan het kind.

Zo, hoppaaa! Die zit er weer in. Mag ik nu even nuanceren?

Een kind word geboren met bepaalde instincten. Dat hoort bij onze biologie en onze soort. Die instincten kloppen altijd en zijn geheel zoals het hoort. Ook het wakker blijven en wakker worden en niet slapen en al die ellende.

Het zijn de ouders met hun nieuwerwetse gewoontes die het gedrag van hun kind problematisch maken.

Hmmm…ok, dat is niet echt een nuancering he. Volgens mij heb ik het nu erger gemaakt. Ok, poging twee. Nu wat langer.

Slaapproblemen bestaan in een aantal categorieën. Hieronder volg een lijst van de meest voorkomende:

Ik ga ze straks punt voor punt af, met oplossingen. Maar nu eerst een algemeen gedeelte.

Jouw baby, dreumes, peuter of kind wil ook niet de halve nacht wakker zijn. Ze doen dit niet expres en zeker niet om jou te pesten. Er is iets ‘mis’, iets klopt niet en de truc is om samen een oplossing te vinden.

Je bent nu hier. Ik ga je helpen. Met een stappenplan (nou ja, nochtans met stappen en iets van een plan). Je staat open voor oplossingen en je bent op zoek naar hulp. Dat is al het halve werk. Dan gaan we nu naar:

Je moet slapen. Ik weet, ik weet. Dat klinkt als een paradox. Maar tenzij je er echt vroeg bij bent, of je dit preventief leest (goed zo!) ben je nu echt te moe om creatief te zijn. En laat me je vertellen, ouderschap vereist een hoop creativiteit.

Dus, slaap. Hoe kom je er nu aan? Vooral door dit probleem serieus te nemen, en vrij, dat moet je ook nemen. Jij en/of je partner mogen je hiervoor best een dag afmelden op werk. Vakantiedag, ziekteverlof, verzin het maar. Je hebt een paar dagen tijd nodig voor deze stap.

En hulp. Je partner is al een mooi begin, maar als je een oppas, crèche, familie of vriend kan inschakelen is dat des te beter. En dan gaat er dus even een paar uur iemand anders voor je kindje zorgen terwijl jij slaapt. Overdag is prima, doe het in de ochtend anders lig je straks zelf wakker. Maar regel slaap! Minstens 2 dagen een paar uur achter elkaar.

Ok, dan ben je nu klaar voor:

Uitvinden waar het probleem zit. Hierom moest je echt eerst slapen. Met je zombie hoofd kom je niet verder dan “Omdat mijn kind een duivels wisselkind is wat op deze aarde gezet is om mij te martelen en gewoon niet wil slapen waar is de koffie g*&^%%*^^^me!”

Dussss. Met je uitgeruste (Ok, beetje uitgeruste) hoofd kunnen we rustig naar dit lijstje kijken. Dit zijn de meest voorkomende oorzaken van slaapproblemen.

Korte toelichting bij elk punt:

Verwachtingen:  We hebben het idee dat alleen 8 uur ononderbroken op bed liggen een goede slaap is. Dat is niet zo, en zeker niet voor een klein kind. In dit artikel  ga ik daar een stuk dieper op in. Het komt er op neer dat we gemaakt zijn om wakker te worden, om alert te slapen. We zijn het alleen niet meer gewend.

Moderne gewoontes:  Zoals naar je werk moeten, geen stam om je heen hebben, een kind in een aparte kamer willen leggen en laat op willen blijven. Ons moderne leven is eigenlijk niet afgestemd op het ritme van een kind. Dat veroorzaakt wrijving. Heb ik al genoemd dat ik niet vind dat een kind op een aparte kamer hoort? Co slapen is belangrijk, en bewezen nodig.

Verwerking emoties:  Kleine kinderen kunnen grote emoties hebben. Dingen als een geboorte trauma (dat gebeurt heel vaak tegenwoordig), scheiding ouders, spanning thuis of naar de opvang moeten kan heel heftig zijn voor een kleintje. Dat verwerken ze nogal eens s’nachts. Het vervelende van deze categorie is dat er niet altijd veel aan te doen is. Begrip helpt, praten ook (ja echt, praten met een baby. Over wat er gebeurt of gebeurt is, of waarom dingen nodig zijn). Soms is de praktische situatie wat aan te pakken (dag minder naar de opvang, het uitpraten van spanning tussen ouders) en soms ook gewoon niet. Als er ruimte is voor de emoties zullen ze zich uiteindelijk uitwerken. Het kan alleen even duren.

Lichamelijk/Medisch:  Er kan natuurlijk ook gewoon iets pijn doen. Met pijn slaap je niet goed maar een baby kan moeilijk aangeven waar het zit en bij een peuter is vaak alles buikpijn. Het is niet gek om bij slaapproblemen je kind even te laten nakijken. De oren en neus kunnen verstopt zitten, er kan een allergie spelen of een gewricht vast zitten. De huisarts, osteopaat of homeopaat kunnen veel voor je betekenen. Bij trekkende benen, moeilijke ontlasting en/of een onrustige huid kan je ook eens de bekende allergenen uit het dieet van het kind en de borstvoedende moeder halen. Denk dierlijke melk, schaal en schelpdieren, soja, gluten, noten en nachtschade. Een voor een twee weken weghalen en kijken wat het doet. Of alles in een keer en dan langzaam terug introduceren.

Ok. Dit wordt een lang stuk. Mag ook wel, slaap is belangrijk, en ingewikkeld.

Je hebt nu een flink stuk achtergrond informatie. Misschien heb je al een idee wat bij jullie een oplossing kan zijn. Zo niet, dan haal ik er nog even ons eerste lijstje bij en gaan we ze nu af met oplossingen:

Praktische oplossingen bij:

Niet inslapen:  Kan onder het kopje verwachtingen vallen of onder het kopje verwerking emoties.

De verwachting dat een kind rond zeven uur naar bed gaat werkt lang niet voor elk kind. Iedereen heeft een ander ritme. Het loslaten van bedtijden kan heel veel stress schelen. Pas naar bed brengen als ze moe zijn lijkt een inkopper maar wordt helaas maar weinig gedaan.

Maar soms heeft het meer te maken met de verwerking van emoties. Als een kind de hele dag op de opvang is geweest heb je best kans dat die kleine het ‘herstellen’ van de band met de ouders een hogere prioriteit geeft dan slaap. En dat is een flink lastig probleem.

Als het lukt je kindje eerder van de opvang te halen is dat heel mooi, maar dat gaat niet altijd. Probeer het toch. Praat eens met elkaar en met je baas. Kijk eens of opvang aan huis mogelijk is, dat is soms minder belastend. Hier komt dus echt een stukje creativiteit bij kijken.

Lukt dat echt niet dan helpt acceptatie ook. Je kindje heeft je nodig, probeer er dan te zijn. Eet op de bank met je kind op schoot, geef aandacht. Gooi die kleine bij het ophalen meteen in de draagdoek en laat ze daar tot het eten klaar is. Knuffel, zing, speel. Je bent nodig nu.

Niet doorslapen:  Dit is er dus zo eentje waarbij het probleem echt bij de ouders ligt. Een kind hoort echt niet door te slapen ( mijn artikel al gelezen?) Jij eigenlijk ook niet. Het is vaak de frustratie erover die tot slaapproblemen lijdt. Probeer het los te laten. Ga een uurtje eerder naar bed, slaap uit in het weekend (om en om met je partner). Ik weet dat dit frustrerend klinkt. Ik weet dat tien keer wakker worden in de nacht echt niet fijn is. Maar ik beloof je dat als het je lukt om je houding hier tegenover te veranderen, het probleem vanzelf verdwijnt.

Oh, en ken je het concept borstslapen al? Zo kan je in een op elkaar afgestemd ritme komen waarbij jullie samen van diepe naar ondiepe slaap navigeren. Klinkt goed he.

Verder even praktisch. Als de borstvoedende partner de nachten doet is het echt niet onredelijk dat de andere partner je in het weekend laat uitslapen. (Ja, ook als hij ‘al elke dag vroeg op moet voor zijn werk’ dat doe jij immers ook. Hij kan elke nacht doorslapen, jij niet. Vraag om de ochtend in het weekend, dat is echt geen grote opoffering). Geef je kunstvoeding dan kan je af en toe een nacht afwisselen. Heb je geen partner probeer dan familie in te schakelen. Een vaste zaterdagochtend bij oma is misschien wel voor alle partijen leuk.

Vaak drinken:  Dat is eigenlijk gewoon niet doorslapen. Toch wil ik dit nog even apart noemen. Een baby of klein kind hoort echt nachtvoedingen te hebben als ze daar om vraagt (geen zorgen maken als je kindje vanzelf blijft slapen. Na de eerste paar weken is dat echt prima). Ons lichaam en onze melk is gemaakt voor frequente voedingen. Dat is hoe het hoort en heeft veel voordelen. Luister alsjeblieft niet naar de arts, buurvrouw of oma die roept dat het niet nodig is. Jouw baby en gelukkig ook de wetenschap weten beter. Kijk ook even hier.

Woelen en draaien:  Sommige kinderen bewegen gewoon veel in hun slaap. Gemiddeld genomen liggen kinderen die borstvoeding krijgen en borstslapen met hun moeder vrij stil. Maar soms zijn de omstandigheden anders of heeft jouw kleintje het concept van gemiddelden niet zo goed door.

Woelen en draaien kan wijzen op een probleem. Er kan iets onprettig zijn aan de kamer, aan het bed of in het lijfje van het kind. Probeer eens verschillende omstandigheden uit. Een andere deken, raam open of dicht, een andere kamer of zelfs een ander huis (vakantiehuisje!). Het kan van alles zijn dus het is handig om een dagboekje bij te houden. In combinatie met trekkende benen, moeilijk poepen of stinkende ontlasting kan je op de voeding gaan letten.

Soms is er niets aan de hand, of kan je de oorzaak niet vinden. Op zich is woelen niet slecht voor het kind zelf. Ze slapen er wel doorheen. Het zijn de ouders die er wakker van worden. Een groot bed biedt dan uitkomst. Een groot matras op lattenbodems op de vloer of op een paar pellets hoeft niet duur te zijn. En het is nog veilig ook. Je kindje kan er niet uit vallen. Op een bed van 2x2m of meer kan iedereen een eigen plekje vinden.

Kruipen en uit bed vallen:  Dit is meestal alleen een dutjes probleem. Het is voor ouder en kind veruit het beste als er altijd samen geslapen wordt, ook overdag. Helaas is dat in onze cultuur niet altijd haalbaar. Dus ligt een kind nog wel eens alleen op de slaapkamer, in het grote bed of de co sleeper.

Als de kleine na een paar maanden het kruipen machtig is kan dat wel eens tot bulten leiden.

Dan ga ik eerst in typische Dolle Moeder stijl lekker rellen door te vragen of dat überhaupt erg is. Van een bult krijgt een kindje niet zoveel. Nou ja, een bult dus, en een waardevolle ervaring. Zou je zelfs niet kunnen stellen dat een kind het recht heeft om af en toe te vallen? Dat het nodig is voor een goede ontwikkeling?

Mocht je daar echt niet mee kunnen leven, of een bed hebben wat zodanig hoog is dat het niet bij een bult blijft, dan zal je er toch iets mee moeten. De meest simpele oplossing is het bed wegdoen. Hou de lattenbodems en het matras en leg de ombouw op zolder. Zo is het bed laag en het hele probleem opgelost. Ik heb zelfs een beetje weerstand tegen andere oplossingen bieden. Mag ik bekennen dat ik er moeite mee heb als je je bed of het uiterlijk van je slaapkamer belangrijk vind dan je kind?

Maarrrr, ik ben ook echt hele legitieme redenen tegengekomen waarom het matras niet op de grond kan, dus we gaan er toch even op in.

Bedhekjes, desnoods rondom het hele bed. Of schuif het meubilair tegen het bed aan om zo een soort bedstede te maken. Er zijn co sleepers die ook dicht kunnen. Wees creatief maar (!) wees ook veilig. Constructies van kussens, dekens of andere zachte dingen op bed zijn gevaarlijk! De co sleeper met stof dichtmaken ook.

Huilen s’nachts:   Het laatste probleem is meteen de moeilijkste. Een kind wat veel huilt is ongelooflijk zwaar. Zeker s’nachts. Als dit jouw categorie is wil ik je nog eens wijzen op stap 1. Doe stap 1! Doe het twee keer! Slaap! Regel voordat je wat dan ook gaat doen slaap, en hulp. Je hebt echt, echt hulp nodig. In de vorm van liefdevolle familie of vrienden. En een partner die achter je staat.

Ik ben van het vaste geloof dat kinderen nooit, nooit huilen zonder reden. Alleen is die reden soms moeilijk te vinden. Kijk of je er achter kan komen. Is er sprake van een trauma tijdens de zwangerschap of bevalling? Is er een medische reden? Is er een voedsel gevoeligheid? (Waar je echt alleen achter komt door dingen uit je dieet weg te halen. Er zijn geen testen die een dokter kan doen die betrouwbaar zijn.) Heeft je kind pijn?

Loop elke specialist plat, dwing ze te kijken.Geef niet op.

En regel hulp. Structureel, totdat je op een dag de reden vindt en er rust is. Of totdat het vanzelf overgaat (en dat gaat het uiteindelijk).

Maar mag ik je alsjeblieft ook zeggen wat je niet moet doen? En echt hier smeek ik je om. Ga niet in zee met de “ richtlijn excessief huilen “. Als een dokter, of het consultatieburo, of de buurvrouw er mee aankomt, wijs het dan beleefd af. Ik weet dat je wanhopig bent nu, maar de slaap die je er misschien mee afdwingt is de gebroken band tussen ouder en kind niet waard. Ook al denk je van niet, dit gaat over. Dit is uiteindelijk maar een fractie van het leven van je kind. Vertrouwen duurt een leven lang.

Ten laatste wil ik alle ouders nog die ultieme, frustrerende maar oh zo ware mantra meegeven:

Het is een fase, het is een fase, het is een fase.

Welterusten.

The post Slaap kindje slaap appeared first on DolleMoeder.